Najstarsze usystematyzowane informacje na temat czarownic w Europie pochodzą z kręgu kultury greckiej i rzymskiej. Są to informacje na temat potężnych bogiń oraz śmiertelnych kobiet, które władały sztuką magiczną. Towarzyszą im też niestety pierwsze zapiski o prześladowaniach czarownic.
Niekwestionowanymi boginiami czarownic były w owych czasach grecka Hekate i rzymska Trivia. Obydwie należały do starszej rasy bogów, tytanów, i były boginiami chtonicznymi, bóstwami narodzin, śmierci, wszelkiego rodzaju granic, a także rozstajów. Obydwie też były powiązane z historią porwania córki bogini Demeter/ Ceres, Kory/ Proserpiny. W „Metamorfozach” Lucjusza Apulejusza Hekate utożsamiono z Izydą. W późniejszym okresie przyrównywaną ją do siostry babilońskiej Bogini Inanny, Ereszkigal. Współcześnie Hekate kojarzona jest z wizerunkiem starej kobiety, stereotypowej wiedźmy. Nie zawsze jednak tak było. W starożytności przedstawiano ją jako piękną, młodą dziewczynę dzierżąca klucz i pochodnię – symbole duchowego oświecenia.
Kirke była w mitologii greckiej przedstawiana jako wiedźma, mistrzyni przyrządzania magicznych wywarów, czasami jako boginka, nimfa. Najszerzej znana jest obecnie jako jedna z bohaterek „Odysei”, kochanka Odyseusza, która zamieniła załogę jego statku w świnie, za karę a to, iż pożywili się mięsem bydła należącego do jej ojca, boga słońca Heliosa. Po odczarowaniu gościła ich przez rok i wskazała im drogę do Itaki. O Kirke pisał również Hezjod w „Teogonii”.
Inną słynną czarownicą jest siostrzenica Kirke i kapłanka Bogini Hekate, Medea. Była ona córką króla Kolchidy Ajetesa, a także żoną Jazona, który bez jej rady i pomocy magicznych wywarów nigdy nie zdobyłby złotego runa. Mimo to Jazon porzucił ją później dla Kreuzy, córki króla Koryntu, którą Medea uśmierciła, posyłając jej w prezencie ślubnym nasączoną trucizną suknię. W słynnej tragedii Eurypidesa Medea, w zemście za porzucenie zabiła też dzieci, które urodziła Jazonowi. Inne źródła nie potwierdzają jednak tej, kanonicznej obecnie, wersji. Według nich dzieci Medei i Jazona zamordowali rozjuszeni mieszkańcy Koryntu. Dalsze losy Medei to właściwe pasmo nieustających tułaczek. Medea udała się z początku do Teb, gdzie uratowała życie Herkulesowi. Mimo to została wypędzona z miasta. Później została żoną króla Aten, Egeusza, któremu urodziła syna Medeusza. Wkrótce jednak musiała stamtąd uciekać , kiedy to wyszło na jaw, że usiłowała spowodować śmierć starszego syna Egeusza, Tezeusza. Ostatecznie osiedliła się na powrót w Kolchidzie.
Z opowieści o Medei wyraźnie widać, że czarownice były prześladowane również w antycznym świecie, mimo, iż posiadały ogromną wiedzę i niezwykłe umiejętności, a może właśnie dlatego. Historyczne źródła wydają się to potwierdzać. W Atenach z oskarżenia samego Demostenesa spalono na stosie kobietę z wyspy Lemnos, rzekomo praktykującą nekromancję.
W Rzymie praktykowanie czarnej magii było od V wieku p.n.e. karane śmiercią zgodnie z prawami zawartymi w słynnej kodyfikacji, określonej mianem Prawa Dwunastu Tablic (Lex Duodecim Tabularum). Na zapisach dotyczących czarownictwa zawartych w Prawie Dwunastu Tablic wzorowane były analogiczne prawa kodyfikowane przez schrystianizowanych Franków i Wizygotów. Niemniej jednak wiadomo też, że przeróżne formy czarownictwa kwitły w samym Rzymie, jak i na terenie całego cesarstwa i bardzo często z usług czarownic i czarowników korzystały osoby, które według prawa miały je sądzić i skazywać.
Czarownice były bohaterkami jedynej zachowanej do naszych czasów powieści rzymskiej zatytułowanej „Metamorfozy, albo złoty osioł” autorstwa pisarza i filozofa Apulejusza. W swojej książce Apulejusz opowiada historię Lucjusza, który zmienił się w osła po tym jak usiłował powtórzyć rytuał, podczas którego podejrzana czarownica przybrała postać ptaka. Po licznych perypetiach odzyskuje on na powrót ludzką postać dzięki radom bogini Izydy i zostaje następnie inicjowany w jej misteria. W książce tej wyraźnie widać jest jak silnie w starożytności powiązana była postać czarownicy z misteryjnymi kultami Wielkiej Bogini i jej boskiego kochanka.
